Συνολικές προβολές σελίδας

Ο ανεκπλήρωτος έρωτας των ποιητών του Μεσοπολέμου Κώστας Καρυωτάκης – Μαρία Πολυδούρη


Ο Κώστας Καρυωτάκης (1896-1928) η σημαντικότερη ποιητική  φυσιογνωμία και λογοτεχνική φωνή ανάμεσα στους νέους ποιητές. Ποιητής και πεζογράφος που ανέδειξε η γενιά του ’20 και από τους πρώτους που εισήγαγαν στοιχεία του μοντερνισμού στην ελληνική ποίηση. Επηρέασε πολλούς ποιητές  όπως τον Σεφέρη και τον Βρεττάκο. Αναγνωρίστηκε ως ποιητής αντιπροσωπευτικός από ποιητές και κρητικούς της γεννιάς του, όπως ο Τέλος Άγρας. Η γεννιά που ακολούθησε του φέρθηκε σκληρά, καθώς κάποιοι αρνούνταν ότι ο ποιητής εξεφραζε την εποχή και την θαυμαστή ποικιλία των αντιθέσεων της. Ο Καρυωτάκης ήταν ένας μελαγχολικός νέος με πολλές ανασφάλειες και αμφιβολίες, που δεν εκτιμούσε ιδιαίτερα τον εαυτό του.
Τον Φεβρουάριο του 1922 στην Αθήνα γνωρίστηκε με την συνάδελφο του Μαρία Πολυδούρη (1902-1930), όπου εργάζονταν στη Νομαρχία  ως δημόσιοι υπάλληλοι. Η Πολυδούρη αποτελεί μια συγκινητική περίπτωση, μια  ποιήτρια ξεχωριστή με ένα προσωπικό καημό και μια αγωνία που είναι έκδηλη στα ποιήματα της. Η αμεσότητα του λόγου της φέρνει κοντά μας και ζωντανεύει τα συναισθήματα της δικής της ζωής και καθημερινότητας. Η ποίηση της αποτελούσε ένα μέρος των αισθημάτων και των διαθέσεων της. Η γνωριμία της με τον Καρυωτάκη έμελλε να απομείνει η μοιραία της γνωριμία. Μεταξύ τους αναπτύχθηκε ένας έρωτας που μπορεί να κράτησε λίγο, αλλά επηρέασε καθοριστικά τη ζωή και την ποίηση της. Η σκέψη και η ποίηση του Καρυωτάκη γοήτευσε τη νεαρή ποιήτρια, ενώ εκείνος ερωτεύτηκε την όμορφη κοπέλα με τα μαύρα μάτια και το εντυπωσιακό κορμί. Η σχέση που αναπτύχθηκε μεταξύ τους ήταν έντονη, όμως ποτέ δεν ολοκληρώθηκε. Ο ήσυχος και συνεσταλμένος νέος Κώστας Καρυωτάκης δεν μπορούσε να δεχτεί τον «προκλητικό» χαρακτήρα της αγαπημένης του. Αρνήθηκε τον έρωτα της, δεν τόλμησε να την μπαντρευτεί με δικαιολογία το αφροδίσιο νόσημα από το οποίο έπασχε.

Μετά την διάλυση του λιγόχρονου δεσμού τους, ο ζωηρός και ανήσυχος χαρακτήρας της Πολυδούρη αντέδρασε, ρίχνοντας την σε έντονη ζωή, με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί μια δεινοπάθεια. Ως απόρροια της έντονης ζωής της, προσβάλλεται από φυματίωση και νοσηλεύεται σε μια κλινική, ενώ το 1928 θα επιστρέψει στην Αθήνα και θα νοσηλευτεί στο τότε σανατόριο «Σωτηρία». Ο Καρυωτάκης την επισκέφθηκε μόνο μια φορά, όμως η συνάντησή τους θα είναι κρύα και τυπική. Οι δύο τους χωρίζουν οριστικά και ο Καρυωτάκης φύγει για την Πρέβεζα που τον έχουν μεταθέσει. Η συναισθηματική κατάσταση της Πολυδούρη, ο νοσηρός ρομαντισμός της θα εξελίξουν την ποίηση της σε μια ερωτική περιπάθεια.
Στις 21 Ιουλίου το 1928 ο αγαπημένος της Καρυωτάκης αποφασίζει να θέσει τέλος στη ζωή του, αυτοκτονεί σε μια παρακείμενη παραλία, τον Άγιο Σπυρίδωνα. Η πολυδούρη στεναχωρήθηκε πολύ με αυτό το γεγονός. Η είδηση της  αυτοκτονίας του ποιητή ήταν η χαριστική βολή για την ήδη κλονισμένη της υγεία. Η κατάσταση της επιδεινώθηκε και η δυναμική αυτή γυναίκα κατέρρευσε. Βασικό μοτίβο στην ποίηση της θα αποτελέσει ο έρωτας και ο θάνατος. Η ίδια παρόμοια με τον Καρυωτάκη θηρεύει  το απόλυτο, που στην περίπτωση της γίνεται πιο ανέφικτο, καθώς ο ερωτισμός της την σπρώχνει τελικά να το εντοπίσει στη μορφή του αυτόχειρα ποιητή, όταν ο θάνατος τον είχε κάνει απλησίαστο, ώσπου δεν της μένει πια παρά «στου έρωτα την άγρια καταιγίδα να ιδεί να μετρηθούν γι’ αυτήν θάνατος και ζωή». Η Πολυδούρη αυτή η γνήσια γυναικεία φωνή, έφυγε από τη ζωή στις 29 Απρίλιου του 1930.
Τον ανεκπλήρωτο έρωτα τους και την μεγάλη τους αγάπη.. μένουν μόνο τα ποιήματά τους, για να μας την θυμίζουν.



 
Στη σειρά «ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ» ο ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟΣ παρουσιάζει μια ανθολογία από τις εκπομπές του, συμπληρώνοντας πορεία 25 χρόνων στην ελληνική τηλεόραση. Στα πλαίσια της σειράς προβάλλει ένα αφιέρωμα – έρευνα από την ΠΡΕΒΕΖΑ με θέμα τον Λυρικό – Τραγικό Ποιητή και Πεζογράφο ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ. Ο ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟΣ πραγματοποιεί μια ιστορική αναδρομή στις τελευταίες ώρες του ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ πριν την αυτοκτονία του, προβάλλοντας ιστορικές συνεντεύξεις ατόμων. Επίσης, μαθαίνουμε για τη σχέση του με τη Ποιήτρια ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ, που γνώρισε τον Καρυωτάκη το 1920 σε Δημόσια Υπηρεσία της ΑΘΗΝΑΣ, όπου αυτή και αυτός εργαζόταν προσωρινά. Απόσπασμα από συνέντευξη του ΘΑΝΟΥ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ στον ΜΑΡΙΟ ΒΑΛΙΝΔΡΑ, που παρουσιάζει πιστοποιητικό υγείας του αδελφού του σχετικά με το καρδιακό νόσημα το οποίο έπασχε και όχι αφροδίσιο όπως είχε ισχυριστεί στην ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ, προκειμένου να αποφύγει το γάμο. Ο κτηνοτρόφος από το ΜΥΤΙΚΑ ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΝΙΤΣΑΣ, περιγράφει πως βοήθησε τον Ποιητή στην παραλία ΜΟΝΟΛΙΘΙ, όπου προσπάθησε να πνιγεί, ενώ ακούγεται απόσπασμα από το τελευταίο του σημείωμα Ποιητή όπου σαρκάζει την εφιαλτική περιπέτεια της απόπειρας του. Η σπιτονοικοκυρά του ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΛΥΓΚΟΥΡΗ περιγράφει συνήθειες και συμπεριφορά του, για το μικρό διάστημα που τον έζησε από κοντά. Επίσης, ο γιος του Οπλοπώλη ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ και ο Καφεπώλης ΗΡΑΚΛΗΣ ΝΤΟΥΣΙΑΣ περιγράφουν λεπτό προς λεπτό τις κινήσεις του Ποιητή μέχρι τη στιγμή της αυτοκτονίας του στις 21 Ιουλίου του 1928. Η εκπομπή ολοκληρώνεται με την προβολή της γνωστής φωτογραφίας που δείχνει νεκρό τον ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ με το κεφάλι του στηριζόμενο πάνω στο ψάθινο καπέλο. Το αφιέρωμα πλαισιώνεται από πλούσιο κινηματογραφικό αρχειακό υλικό που καλύπτει ιστορικά γεγονότα από τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 έως τον σεισμό στην ΚΟΡΙΝΘΟ το 1928, πλάνα από το σπίτι του ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ στην ΠΡΕΒΕΖΑ και διάφορες εικόνες από την ΑΘΗΝΑ του μεσοπολέμου. Η εκπομπή εμπλουτίζεται με αποσπασματικές αφηγήσεις και καταγραφές απ’ το Ημερολόγιο της Ποιήτριας της Νεορομαντικής σχολής ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ, με εμφανείς επιδράσεις από τον έρωτα της ζωής της ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ, και αποσπάσματα από ένα γράμμα του Ποιητή προς τον αδελφό του, από γράμμα σ’ ένα φίλο του, από το Ποίημα «ΥΠΟΘΗΚΑΙ», από το τελευταίο ποίημα του «ΠΡΕΒΕΖΑ», καθώς και το τελευταίο γράμμα στην γυναίκα που αγάπησε ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ, ΠΡΕΒΕΖΑ 28 Ιουνίου του 1928, που αναδεικνύει την απόγνωση του Καρυωτάκη για την επαρχιακή ζωή και την μικρότητα της τοπικής κοινωνίας.
 
  Γαρεφαλάκη Έφη 
  Εκπαιδευτικός Φιλόλογος
  Master στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση 
  Φιλολογικά μαθήματα (Ηράκλειο - Γάζι - Αμμουδάρα) 
  Τηλ. +30 694.956.3452