Eκθεση Ά Λυκείου- Θέμα Διάλογος

ΘΕΜΑ ΔΙΑΛΟΓΟΣ

«“Είπα και πιστεύω στον αληθινό διάλογο. Στο διάλογο δεν πάμε να σώσουμε τις ιδέες μας, πάμε να σώσουμε την αλήθεια”. Με βάση την παραπάνω άποψη του Ε. Π. Παπανούτσου αναπτύξτε τη σημασία του διαλόγου για την ατομική και κοινωνική ζωή».

 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

 

 

Ο άνθρωπος πλάστηκε για να μην είναι μόνος του. Ασταμάτητα αναζητούμε καθημερινά  την επικοινωνία με τους συνανθρώπους μας. Χωρίς το διάλογο η ζωή θα ήταν άδεια και δίκαια θα φάνταζε έρημη. Ο διάλογος και το μέσο του, η γλώσσα, αποτελούν το μεγάλο πλεονέκτημα του ανθρώπου που τον έθεσε στην ανώτερη βαθμίδα της φύσης. Η επικοινωνία  με τους γύρω ήταν πάντοτε αναγκαία για τη βελτίωση της καθημερινής ζωής μέσα από τη  συνεργασία, αλλά και την ανταλλαγή απόψεων για διάφορα θέματα που τελικά οδήγησαν   στην ανάπτυξη των επιστημών.

 

ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ

Τι είναι διάλογος

Είναι η συζήτηση, η συνομιλία μεταξύ δύο ή περισσοτέρων προσώπων όπου ο καθένας εκθέτει τις απόψεις για ένα ζήτημα. Είναι μια προσπάθεια προσέγγισης από δύο ή περισσότερους ανθρώπους. Αποτελεί   μορφή επικοινωνίας και ανταλλαγής γνωμών, απόψεων, σκέψεων με στόχο την αναζήτηση  της αλήθειας. Είναι μία προσπάθεια αλληλογνωριμίας, αλληλοκατανόησης, αλληλοπροσέγγισης  μέσω του λόγου.

Μορφές διαλόγου

Εσωτερικός διάλογος

• μονόλογος με τον ίδιο του τον εαυτό το άτομο, αυτοκριτική και ίσως  αυτοδιόρθωση

• κρίνει τα βιώματά του, τις σκέψεις και τις πράξεις του

• αναζητά την ορθότητά τους και τα επιδοκιμάζει ή τα αποδοκιμάζει.

• Διάλογος του συγγραφέα με το κείμενό του

• συνδιαλέγεται με το κείμενό του, το δοκίμιό του

• ταξινομεί καλύτερα το υλικό του

Αρχές/προϋποθέσεις του διαλόγου (για να έχει θετικά αποτελέσματα)

Ο διάλογος γίνεται με στόχο να πείσουμε κάποιον όταν εκτιμούμε • ότι σφάλλει σε κάποια θέση στηριγμένος σε λάθος επιχειρήματα ή δεν βλέπει κάποιες παραμέτρους που  τελικά οδηγούν σε άλλη θέση και στάση. Στο διάλογο δεν πάμε να σώσουμε τις ιδέες μας, αλλά την αλήθεια (Παπανούτσος)

• Οφείλουμε να μένουμε αμερόληπτοι και όχι φανατισμένοι με μοναδικό στόχο να πείσουμε με κάθε κόστος και τρόπο το συνομιλητή (για λόγους εγωισμού ή άλλα οφέλη). Ο διάλογος στόχο έχει την ενημέρωση και την αλήθεια. Ο φανατισμός, λοιπόν, και η μισαλλοδοξία δεν έχουν θέση σε αυτόν. Κάθε πονηρό κίνητρο (κολακεία, προσωπικά οφέλη, εξυπηρέτηση φίλων κλπ) πρέπει να απομακρυνθεί. Μέθοδος του διαλόγου είναι η πειθώ ούτε η   γοητεία ούτε η απάτη (Παπανούτσος).

• Απαιτείται η απαλλαγή από είδωλα ή αυθεντίες (για να πλησιάσουμε την αλήθεια με  τρόπο αμερόληπτο).

• Μπαίνουμε στο διάλογο όχι με στόχο μόνο να πείσουμε, αλλά και με προθυμία να πειστούμε.

• Στόχος πρέπει να είναι η βελτίωση των απόψεων και η ετοιμότητα να τροποποιούμε τη γνώμη μας.

• Δεν ελέγχουμε τις αρχές του άλλου, αλλά δοκιμάζουμε την ευστάθεια των επιχειρημάτων του και την πληρότητά τους.

• Να μη βιαζόμαστε να μιλήσουμε, αλλά να παρακολουθούμε με προσοχή όσα λέγονται κάθε φορά. Η δημοκρατία επιβάλλει πρώτα να ακούμε κάποιον και έπειτα να εκθέτουμε τις δικές μας απόψεις ή να διαφωνήσουμε με τις θέσεις του άλλου.

• Σημαντική είναι η απαιτούμενη ηρεμία κατά το διάλογο και όχι ο καυστικός σχολιασμός και η ανύψωση της φωνής γιατί τότε απομακρυνόμαστε από τους στόχους του και τη δημοκρατία (καυγάς).

• Απαιτείται να υπάρχουν έτοιμα αποδεικτικά στοιχεία (επιχειρήματα) και όχι ανεξακρίβωτα ή σοφιστείες που δεν είναι καθολικά αποδεκτές (τεχνάσματα ή απλά αληθοφανή  στοιχεία)

• Σημαντική είναι η αρχή της απομάκρυνσης όταν αντιλαμβανόμαστε ότι δεν υπάρχει  κλίμα κατάλληλο από την πλευρά των συνομιλητών.

Η αξία του διαλόγου

Ο διάλογος καλλιεργεί τη δημοκρατία και την ελευθερία έκφρασης των απόψεών μας.

Αναπτύσσεται ο πολιτισμός. Καλλιεργούνται οι Τέχνες και οι επιστήμες. Παράγεται

επιστημονικό και παιδαγωγικό ήθος.

Καλλιεργεί δημιουργικά την κριτική σκέψη και την ανεξαρτησία της σκέψης.

Βοηθάει στη διατήρηση της ειρήνης (διάλογος διαφωνούντων κρατών).

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η κοινωνία της αλήθειας προϋποθέτει πάντα διάλογο. Ο μονόλογος είναι ακοινώνητος   και αποτελεί εκτροπή από τη φυσική πορεία. Δυστυχώς σήμερα, ο μονόλογος   χρησιμοποιείται  στις περισσότερες μορφές του στην παιδεία, την κρατική διοίκηση και σχεδόν σε κάθε έκφραση της καθημερινότητας. Ο πραγματικός διάλογος θα έλυνε πολλά από τα προβλήματα   που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας, αν γινόταν με γνώμονα την αλήθεια και τη δημοκρατία.

 

 

 

Γαρεφαλάκη Έφη 
Εκπαιδευτικός Φιλόλογος
Master στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση 
Φιλολογικά μαθήματα (Ηράκλειο - Γάζι - Αμμουδάρα) 
Τηλ. +30 694.956.3452